Artykuł 6 - Chmury

CHMURY I CHMURECZKI - jak je rozpoznać???

Normalny człowiek widuje niebo każdego dnia, nie zwracając na nie specjalnej uwagi.

Prawdziwy żeglarz i podróżnik górski powinien jednak bacznie przyglądać się wszystkim zjawiskom na nim występującym.

Nauka płynąca z obserwacji chmur i zjawisk na niebie pozwoli przewidzieć nam jaka czeka nas pogoda.

 CHMURY

Chmury są to zawiesiny mikroskopijnych cząstek cieczy (głównie wody) lub ciał stałych (lodu) w atmosferze. Powstają w wyniku kondensacji pary wodnej, czyli przejściu znajdującej się w powietrzu pary wodnej ze stanu gazowego w ciekły lub resublimacji tj. przejściu pary wodnej w stan stały skupienia (lód). Inaczej mówiąc ciepłe powietrze unosi się do góry jednocześnie ulegając ochłodzeniu, aż do momentu osiągnięcia takiego stopnia nasycenia parą wodną (temperatura punktu rosy), w którym nadmiar pary przekształca się w krople wody. Co się dalej stanie zależy od wilgotności względnej czyli ilości wody zawartej w powietrzu w porównaniu do ilości wody jaką powietrze jest w stanie przy aktualnej temperaturze utrzymać. Powstający wówczas obłok w przypadku zmniejszania się wilgotności względnej wyparowuje, natomiast w sytuacji odwrotnej może dojść do wystąpienia opadów atmosferycznych.


 
Cirrus (Ci) - pierzasta 

 

 

Chmura pierzasta w kształcie białych włókien, nitek, ławic lub wąskich pasm o jedwabistym wyglądzie, podstawa chmury 7-10 km długość od 10 do 1000 km. Powodują opady, które nie docierają na ziemię. Sygnalizują dużą zmianę pogody. Może towarzyszyć im silny porywisty wiatr. Istnieje słynne przysłowie:

“Gdy Cirrus na niebie, pogoda się z… epsuje”.

Cirrocumulus (Cc) – kłebiasto – pierzasta

  Chmura kłębiasto – pierzasta, występuje w postaci cienkiej białej ławicy, płat lub warstw chmur bez cieni, złożona z małych członów połączonych ze sobą lub oddzielonych w kształcie ziaren, zmarszczek. Chmury cirrocumulus są zawsze na tyle przejrzyste, że umożliwiają określenie położenia Słońca i Księżyca. Zapowiadają nadejście frontu chłodnego.

Cirrostratus (Cs) – warstowo – pierzasta

  Chmura warstwowo – pierzasta występująca jako przejrzysta biaława zasłona z chmur o włóknistym lub gładkim wyglądzie, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo. Zasłona chmur cirrostratus może być prążkowana lub przybierać wygląd mglisty. Brzeg chmur jest niekiedy ostro zarysowany, lecz częściej zakończony chmurami cirrus na kształt frędzli. Chmury Cirrostratus powstają wskutek powolnego wznoszenia się rozległych warstw powietrza do dostatecznie dużych wysokości. Chmury te powodują często zjawisko tzw. “halo”.

Altocumulus (Ac) – średnia kłebiasta

  Chmura średnia, kłębiasta, biała lub szara warstwa albo ławica chmur, na ogół wykazująca cienie, złożona z rozległych płatów, wydłużonych równoległych walców itp., które mogą być rozdzielone pasmami czystego nieba. Płaty chmur altocumulus są często obserwowane równocześnie na dwóch lub więcej poziomach. Sygnalizują nadejście frontu chłodnego.

Altostratus (As) – średnia warstwowa

  Płat lub warstwa chmur szarawych bądź niebieskich, o wyglądzie prążkowanym, włóknistym lub jednolitym, pokrywająca niebo całkowicie lub częściowo i miejscami tak cienka, ze Słońce jest widoczne najwyżej jak przez matowe szkło. Przynoszą deszcz i śnieg.

Nimbostratus (Ns) – warstwowa deszczowa

  Szara warstwa chmur, często ciemna, o wyglądzie rozmytym wskutek mniej lub bardziej ciągłego opadu deszczu lub śniegu w większości przypadków dochodzącego do ziemi. Chmura ta jest wszędzie tak gruba, że całkowicie przesłania Słońce. Poniżej tej warstwy często występują niskie postrzępione chmury, które mogą być z nią połączone lub od niej oddzielone. Jest klasyczną chmurą deszczową opady są z długotrwałe i obfite, zawsze ciągłe.

Stratocumulus (Sc) – kłębiasto – warstowa

  Szara lub biała, bądź częściowo szara, częściowo biała ławica, płat lub warstwa chmur, posiadająca prawie zawsze ciemne części, złożona z zaokrąglonych brył, walców itp., połączonych ze sobą lub oddzielnych od siebie i nie posiadających wyglądu włóknistego. Większość regularnie ułożonych małych członów chmury ma pozorną szerokość większą od pięciu stopni. Przynosi przelotne opady, zwiastuje załamanie pogody. Są one przyczyną zjawiska “halo”, często można przez nie widzieć słońce/księżyc.

Stratus (St) – niska warstwowa

  Na ogół szara warstwa chmur o dość jednolitej podstawie, mogąca dać opad mżawki, słupków lodowych lub śniegu ziarnistego. Jeśli Słońce jest widoczne przez chmurę, to jego zarys jest wyraźny. Chmura Stratus nie powoduje występowania zjawisk halo. Chmura Stratus występuje niekiedy w postaci postrzępionych ławic. Przynosi opad deszczu zwykle zapowiada trzydniówkę. Może towarzyszyć jej mgła lub mżawka zanim zacznie się właściwy opad. Z reguły wiatry są umiarkowane.

Cumulus (Cu) – kłębiasta

  Oddzielne, na ogół gęste chmury o ostrych zarysach, rozwijające się w kierunku pionowym w kształcie pagórków, kopuł lub wież, których górna część przypomina często kalafior. Oświetlone przez Słońce części tych chmur są przeważnie lśniąco białe. Podstawa ich jest stosunkowo ciemna i prawie pozioma. Zwiastun dobrej pogody i umiarkowanego, porywistego wiatru, łączący się w zbite “stadka” zwiastuje deszcz za kilka dni. Należy uważać na występujące w jej pobliżu szkwały. Przy silnym rozwoju pionowym mogą dać opad.


Cumulonimbus (Cb)
 – kłębiasta deszczowa

 

Występuje jako potężna chmura o dużej rozciągłości pionowej w kształcie góry lub wielkich wież. Przynajmniej część jej wierzchołka jest zazwyczaj gładka, włóknista lub prążkowana i prawie spłaszczona. Część ta rozpościera się w kształcie kowadła lub rozległego pióropusza. Poniżej podstawy, często ciemnej, niejednokrotnie występują niskie, postrzępione chmury połączone z podstawą lub oddzielone od niej. Mogą występować jako odosobnione lub w postaci długiego szeregu połączonych chmur. Przynosi bardzo gwałtowne i silne porywy wiatru, zwiastuje sztorm.



 https://www.obozy-zeglarskie.pl/chmury-i-chmureczki-jak-ropoznac/

Artykuł 5 - Ziemia

 

Ziemia zbudowana jest z leżącego w środku jądra, otaczającego go płaszcza i cienkiej warstwy skorupy ziemskiej na zewnątrz. Minerały są najmniejszymi naturalnymi składnikami skorupy ziemskiej. Skały są naturalnymi skupiskami minerałów, okruchów skalnych lub substancji pochodzenia organicznego

Budowa wnętrza Ziemi - Epodreczniki.pl

W którą stronę kręci się jądro Ziemi? Konsternacja: w dwie przeciwne

Artykuł 3 - zwierzęta zagrożone wyginięciem

Gatunki zagrożone wyginięciem

W ciągu ostatnich 50 lat człowiek swoją działalnością doprowadził do sytuacji, w której populacja dzikich zwierząt na Ziemi zmniejszyła się o 58 proc. Ludzie nie tylko polują na zwierzęta, ale także niszczą ich siedliska, wycinając lasy. Do tego wzrost CO2 w atmosferze doprowadza do katastrofalnych w skutkach zmian klimatycznych, które zaburzają równowagę środowiskową i pociągają za sobą całe populacje różnych gatunków zwierząt Dzikie zwierzęta giną także z powodu zapotrzebowania na ich skórę lub ciosy, czasem stają się żywymi zabawkami. Ich śmierć zawsze pozbawiona jest sensu. Nikt już nie mówi o powrocie do równowagi, bo ta została bezpowrotnie zachwiana, ale najwyższy czas, by zacząć myśleć o ratowaniu ostatnich osobników najbardziej zagrożonych gatunków. Niektóre z nich przestają istnieć na naszych oczach.

Gatunki zagrożone wyginięciem: 

KRYTYCZNIE ZAGROŻONE

·         Amur Leopard (Panthera pardus orientalis)

·         Czarny nosorożec (Diceros bicornis)

·         Orangutan borneański (Pongo pygmaeus)

·         Cross River Gorilla (Gorilla diehli)

·         Goryl nizinny wschodni (Gorilla beringei graueri)

·          Żółw szylkretowy (Eretmochelys imbricata)

·          Javan Rhino (Rhinoceros sondaicus)

·         Orangutan (Pongo abelii, Pongo pygmaeus)

·         Saola (Pseudoryx nghetinhensis)

·         Słoń sumatrzański (Elephas maximus sumatranus)

·         Orangutan sumatrzański (Pongo abelii)

·         Nosorożec sumatrzański (Dicerorhinus sumatrensis)

·         Sunda Tiger (Panthera tigris sondaica)

·          Vaquita (Phocoena sinus)

·         Zachodni goryl nizinny (Gorilla)

·         Jangcy Finless Morpoise (Neophocaena asiaeorientalis ssp. Asiaeorientalis)

ZAGROŻONE

·          Afrykański dziki pies (Lycaon pictus)

·         Słoń azjatycki (Elephas maximus indicus)

·         Fretka czarnonoga (Mustela nigripes)

·         Płetwal błękitny (Balaenoptera musculus)

·         Tuńczyk (Thunnus Thynnus)

·         Bonobo (Pan paniscus)

·         Słoń Borneański (Elephas maximus borneensis)             

·         Szympans (Pan troglodytes)

·         Płetwa wielorybia (Balaenoptera physalus)

·         Pingwin z Galápagos (Spheniscus mendiculus)

·         Delfin z rzeki Ganges (Platanista gangetica gangetica)

·         Zielony żółw (Chelonia mydas)

·         Hector's Dolphin (Cephalorhynchus hectori)

·         Wargacz garbaty (Cheilinus undulatus)

·         Słoń indyjski (Elephas maximus indicus)             

·         Delfin z rzeki Indus (Platanista minor)

·         Irrawaddy Dolphin (Orcaella brevirostris)

·         Goryl górski (Gorilla beringei beringei)

·         Wieloryb biskajski północnoatlantycki (Eubalaena glacialis)

·         Czerwona panda (Ailurus fulgens)

·         Lwy morskie (Zalophus wollebaeki)

·         Żółw morski (Rodziny Cheloniidae i Dermochelyidae)

·         Sei Whale (Balaenoptera borealis)

·         Słoń Sri Lanki (Elephas maximus)

·         Tygrys  (Panthera tigris)

·         Wieloryb (balaenoptera, Balaena, Eschrichtius i Eubalaen)

·         Rekin wielorybi (Rhincodon typus)         

WRAŻLIWE

·         Słoń afrykański (Loxodonta africana)

·         Bigeye Tuńczyk (Thunnus obesus)

·         Małpa czarnego pająka (Ateles paniscus)

·         Diugoń (Dugong)

·         Słoń leśny

·         Panda wielka (Ailuropoda melanoleuca)

·         Żółw olbrzymi

·         Wielki biały rekin (Carcharodon carcharias)

·         Większy Jednorogi Nosorożec (Rhinoceros unicornis)

·         Hipopotam (Hippopotamus amphibius)              

·         Żółw skórzasty (Dermochelys coriacea)              

·         Żółw Karetta (Caretta caretta)

·         Legwan morski (Amblyrhynchus cristatus)

·         Olive Ridley Turtle (Lepidochelys olivacea)

·         Niedźwiedź polarny (Ursus maritimus)

·         Słoń sawanny (Loxodonta africana africana)

·         Pantera śnieżna (Panthera uncia)

·         Pingwin skalny (Eudyptes chrysocome)

GATUNEK BLISKI ZAGROŻENIA

·         Tuńczyk biały (Thunnus alalunga)

·         Beluga  (Delphinapterus leucas)

·         Cietrzew większy (Centrocercus urophasianus)

·         Jaguar (Panthera onca)

·         Sieweczka górska (Charadrius montanus)

·         Narwal jednozębny (Monodon monoceros)

·         Plains Bison (Bison)

·         Biały nosorożec (Ceratotherium simum)

·         Tuńczyk żółtopłetwy (Thunnus albacares)

NAJMNIEJSZEJ TROSKI

·         Lis polarny (Vulpes lagopus)

·         Arktyczny Wilk (Canis lupus arctos)

·         Bowhead Whale (Balaena mysticetus)

·         Brązowy niedźwiedź (Brsus arctos)

·         Delfin butlonosy (Tursiops truncatus)

·         Szary wieloryb (Eschrichtius solidus)

·         Ara

·         Widłoróg (Antilocarpa americana)

·         Tuńczyk latający (Katsuwonus pelamis)

·         Swift Fox (Vulpes velox)

·         Drzewniak (Dendrolagus)

POMOC ZWIERZĘTOM

Troska o środowisko naturalne

       Wystarczy dbać o środowisko naturalne, zachowując podstawowe zasady ekologii. Utrzymywanie czystości w lasach, niepozostawianie śmieci na górskich szlakach, niewycinanie drzewek leśnych, niepalenie łąk i traw, niezanieczyszczanie wód – to wszystko da efekty i zwiększy szanse na zachowanie zagrożonych wymarciem zwierząt.

          Rezygnacja z zakupu zwierząt z przemytu

Wiele osób może nawet nie zdawać sobie sprawy z tego, że kupowany żółw, wąż czy ptak może pochodzić z przemytu. I chociaż są tego nieświadomi, tak naprawdę pośrednio przyczyniają się do wymierania cennych gatunków. Z powodu nielegalnego handlu zagrożonych jest nawet 5000 gatunków zwierząt. Część z nich – przemycanych z egzotycznych krajów nie przeżywa podróży. Jak więc temu przeciwdziałać? Kupno zwierząt egzotycznych jest dozwolone, pod warunkiem, że sklep zoologiczny posiada odpowiednie uprawnienia.

Rezygnacja z zakupu wyrobów z zagrożonych gatunków

Piękna torebka wykonana z krokodylej skóry, futro z rysia, dywaniki z niedźwiedzia – wszystkie te wyroby systematycznie zmniejszają populację niektórych zwierząt. Chcąc więc ratować zagrożone gatunki, warto rezygnować z takich zakupów.

Przekazanie 1% fundacji chroniących zwierzęta

Wymierającym gatunkom zwierząt można pomóc, przekazując 1% podatku na rzecz organizacji publicznego zajmującej się ochroną środowiska.

Najbardziej zagrożone gatunki zwierząt na świecie | Viva.pl

Artykuł 4 - Gatunki roślin zagrożonych wyginięciem

EX (extinct) - w Polsce całkowicie wymarłe 

EW (extinct in wild) - wymarłe w naturze 

CR (critical) - krytycznie zagrożone

  1. czosnek sztywny
  2. dereń szwedzki
  3. dichostylis Michela
  4. goździk lśniący
  5. goździk łysy
  6. jezierza najcieńsza
  7. karmnik nadmorski
  8. kosaciec trawolistny
  9. koślaczek stożkowaty 
  10. lnicznik właściwy
  11. ludwigia błotna (płytek błotny)
  12. marsylia czterolistna
  13. muchotrzew trwały
  14. nerecznica Villara
  15. nasięźrzał wielolistny
  16. niezapominajka smukła
  17. obione szypułkowa
  18. oczeret amerykański
  19. pęczyna wodna
  20. pierwiosnka bezłodygowa 
  21. pierwiosnka długokwiatowa
  22. pięciornik płonny
  23. podejźrzon lancetowaty
  24. przetacznik stokrotkowy 
  25. rdestnica zabarwiona
  26. sasanka zwyczajna
  27. sit torfowy
  28. sitniczka drobna 
  29. sodówka nadmorska
  30. starzec cienisty
  31. storczyk cuchnący
  32. storczyk trójzębny 
  33. śmiałek szczeciniasty
  34. turzyca drobnozadziorkowa
  35. turzyca wyciągnięta
  36. uwroć wodna 
  37. warzucha polska
  38. widliczka szwajcarska
  1. aldrowanda pęcherzykowata
  2. babka pierzasta
  3. bylica pontyjska
  4. ciemiężyca czarna(ciemierzyca czarna)
  5. cyklamen purpurowy
  6. czechrzyca (trybulka) grzebieniowa
  7. czosnek kulisty
  8. dyptam jesionolistny
  9. fiołek bagienny
  10. fiołek torfowy
  11. gałuszka kulecznica
  12. gęsiówka uszkowata
  13. irga kutnerowata
  14. jaskier illiryjski
  15. języczka syberyjska
  16. kaldezja dziewięciornikowata
  17. karmnik ościsty
  18. kiksja zgiętoostrogowa
  19. kotewka orzech wodny
  20. kręczynka jesienna
  21. kropidło Lachenala
  22. lindernia mułowa
  23. łoboda zdobna
  24. macierzanka wczesna
  25. mannica nadmorska
  26. mieczyk błotny
  27. miłek szkarłatny
  28. miodokwiat krzyżowy
  29. mniszek pieniński
  30. mokrzyca szczeciolistna
  31. nadbrzeżyca nadrzeczna
  32. okrzyn jeleni
  33. oman niemiecki
  34. ostnica piaskowa
  35. perłówka orzęsiona
  36. perz sitowy
  37. pierwiosnka omączona
  38. podejźrzon marunowy
  39. podejźrzon pojedynczy
  40. podejźrzon wirginijski
  41. ponikło maleńkie
  42. poryblin kolczasty
  43. przetacznik wczesny
  44. przewiercień cienki
  45. przymiotno alpejskie
  46. przytulia sudecka
  47. rdestnica błyszcząca
  48. rdestnica gęsta
  49. rdestnica nitkowata
  50. rdestnica podługowata
  51. rogownica alpejska
  52. rozrzutka alpejska
  53. rozrzutka brunatna
  54. rozchodnik owłosiony
  55. różanecznik żółty
  56. rzeżucha rezedolistna
  57. saussurea wielkogłowa
  58. selery węzłobaldachowe
  59. sierpik różnolistny
  60. skalnica śnieżna
  61. storczyk błotny
  62. storzan bezlistny
  63. szachownica kostkowata
  64. szafirek miękkolistny
  65. tłustosz pospolity dwubarwny
  66. traganek zwisłokwiatowy
  67. turzyca czarna
  68. turzyca patagońska
  69. turzyca stopowata
  70. turzyca żytowata
  71. wełnianka delikatna
  72. widlicz (widłak) Isslera
  73. zmienka górska
  74. żmijowiec czerwony

 Czerwona Księga wymarłych lub zagrożonych gatunków roślin woj.  podkarpackiego | Nauka w Polsce

 EN (endangered) - zagrożone  VU (vulnerable) - narażone
 
  1. brzeżyca jednokwiatowa
  2. brzoza karłowata
  3. brzoza niska
  4. buławnik czerwony
  5. cebulica dwulistna
  6. chamedafne północna
  7. dąb omszony
  8. dziurawiec wytworny
  9. dzwonek brodaty
  10. dzwonek karkonoski
  11. elisma wodna
  12. głodek mroźny
  13. gnidosz sudecki
  14. groszek szerokolistny
  15. jarząb szwedzki
  16. jeżogłówka pokrewna
  17. kruszczyk drobnolistny
  18. kukuczka kapturkowata
  19. stoplamek krwisty żółtawy(kukułka krwista żółtawa)
  20. stoplamek Ruthego (kukułka Ruthego)
  21. lobelia jeziorna
  22. łoboda nadbrzeżna
  23. malina moroszka
  24. ostrołódka polna
  25. ostrzew rudy
  26. ponikło wielołodygowe
  27. potrostek alpejski
  28. przesiąkra okółkowa
  29. przetacznik zwodny
  30. przygiełka brunatna
  31. przytulia stepowa
  32. pszonacznik wschodni
  33. selery błotne (pęczyna błotna)
  34. sit trójłuskowy
  35. skalnica torfowiskowa
  36. skalnica zwodnicza
  37. starodub łąkowy
  38. storczyk drobnokwiatowy
  39. storczyk samiczy
  40. stulisz miotłowy
  41. szczodrzeniec zmienny
  42. szyplin jedwabisty
  43. tojad niski
  44. traganek wytrzymały
  45. turzyca kulista
  46. turzyca skalna
  47. turzyca wąskolistna
  48. wawrzynek główkowy
  49. wątlik błotny
  50. wełnianeczka alpejska
  51. wełnianeczka darniowa
  52. widlicz (widłak) cyprysowy
  53. wiechlinostrzewa fioletowa(wiechlina fioletowa)
  54. wieczornik śnieżny
  55. wierzba borówkolistna
  56. wierzba lapońska
  57. wywłócznik skrętoległy
  58. zanokcica ciemna
  59. zanokcica klinowata
  60. zanokcica serpentynowa
  61. zaraza goryczelowa
 
  1. babka górska
  2. babka nadmorska
  3. brzoza ojcowska
  4. brzoza Szafera
  5. centuria nadbrzeżna
  6. cibora żółta
  7. cis pospolity
  8. czarcikęsik Kluka
  9. czosnek syberyjski
  10. dwulistnik muszy
  11. dziewanna austriacka
  12. dziewięćsił popłocholistny
  13. dzwonek piłkowany
  14. głodek kutnerowaty
  15. gnidosz Hacqueta
  16. goździk siny
  17. grążel drobny
  18. groszek pannoński
  19. groszek wielkoprzylistkowy
  20. grzybienie północne
  21. grzybieńczyk wodny
  22. jałowiec sabiński (jałowiec sawina)
  23. jarząb nieszpułkowy
  24. jastrzębiec włosisty
  25. karmnik bezpłatkowy
  26. kokorycz drobna (kokorycz skąpokwiatowa)
  27. kosaciec bezlistny
  28. kostrzewa ametystowa
  29. kostrzewa makutrzańska
  30. kostrzewa nibyowcza
  31. kruszczyk połabski
  32. kukułka bzowa (storczyk bzowy)
  33. len austriacki
  34. len włochaty
  35. lepnica drobnokwiatowa
  36. lipiennik Loesela
  37. lnica wonna
  38. marzyca czarniawa
  39. nadwodnik naprzeciwlistny
  40. nadwodnik okółkowy
  41. nadwodnik sześciopręcikowy
  42. nadwodnik trójpręcikowy
  43. nawrot czerwonobłękitny
  44. niezapominajka wczesna
  45. obrazki plamiste
  46. obuwik pospolity
  47. oczeret sztyletowaty
  48. oset klapowany
  49. ostnica Jana
  50. ostnica powabna
  51. ostrołódka Hallera
  52. owsica spłaszczona
  53. pajęcznica liliowata
  54. piaskowiec trawiasty
  55. pięciornik drobnokwiatowy
  56. pięciornik śląski
  57. poryblin jeziorny
  58. posłonek skalny
  59. przytulia małopolska
  60. przytulia trójdzielna
  61. pszonak pieniński
  62. rezeda mała
  63. róża francuska
  64. rukiew drobnolistna
  65. rupia morska
  66. sasanka słowacka
  67. sasanka wiosenna
  68. sesleria Bielza
  69. sosna drzewokosa
  70. skalnica bazaltowa
  71. skalnica zwisła
  72. sparceta górska
  73. starzec wielkolistny
  74. storczyk blady
  75. storczyk purpurowy
  76. sybaldia rozesłana
  77. szyplin zielny
  78. tawuła średnia
  79. tojad lisi
  80. tojad maniński
  81. tojad morawski
  82. tojad sudecki
  83. tojad wiechowaty
  84. tojad wschodniokarpacki
  85. traganek jasny
  86. turzyca dacka
  87. turzyca delikatna
  88. turzyca Lachenala
  89. turzyca luźnokwiatowa
  90. turzyca oścista
  91. turzyca pchla
  92. turzyca strunowa
  93. turzyca szczupła
  94. turzyca życicowa
  95. warzucha tatrzańska
  96. wielosił błękitny
  97. wilczomlecz pstry
  98. wiśnia karłowata (wisienka stepowa)
  99. włosienicznik pędzelkowaty
  100. zaraza oleśnikowa
  101. zdrojek błyszczący 

  Rośliny chronione w Polsce – podstawowe gatunki drzew, krzewów, kwiatów,  grzybów | Od nas dla Was - jedyny taki portal dla kobiet w sieci

LR (low risk) - gatunki niskiego ryzyka

 

DD (data deficient) - stopień zagrożenia trudny do określenia z braku danych

  1. bylica skalna
  2. chaber Kotschyego
  3. ciemiernik czerwonawy
  4. czeremcha skalna
  5. konietlica syberyjska
  6. krwawnica wąskolistna
  7. ostrożeń siedmiogrodzki
  8. przymiotno jednokoszyczkowe
  9. przymiotno węgierskie
  10. przytulia szorstkoowockowa
  11. pszeniec biały
  12. rutewnik jaskrowaty
  13. sasanka otwarta
  14. szczwoligorz tatarski(pochwiasty)
  15. turzyca bagienna
  16. turzyca bladozielona
  17. turzyca poznańska
  18. turzyca zgrzebłowata
  19. wiechlina granitowa
  20. wyblin jednolistny
  21. zarzyczka górska
 
  1. krwawnik wyprostowany - stwierdzony w 1969 r. na Hali Tomanowej w Tatrach
  2. wiechlina szlachetna

Artykuł 2 - ochrona i przeciwdziałanie

OCHRONA I PRZECIWDZIAŁANIE

Co każdy może zrobić dla ochrony klimatu?

Każdy z nas może chronić klimat. Nie podgrzewaj atmosfery!

     Oszczędzaj energię elektryczną w domu i w pracy

• Wymień żarówki na energooszczędne świetlówki lub lampy LED. Stosowanie żarówek energooszczędnych zmniejsza pobór prądu nawet o 80%. Poza tym świetlówki kompaktowe są dziesięciokrotnie bardziej wytrzymałe.

• Wyłączaj lampy oraz urządzenia z których nie korzystasz. Dopasuj moc oświetlenia do potrzeb. Korzystaj z naturalnego światła, tak ustaw biurko czy fotel do czytania by w ciągu dnia korzystać ze światła słonecznego. Pomaluj ściany jasnymi farbami, które odbijają światło.

• Kupując urządzenia wybieraj te energooszczędne, wysokiej klasy energetycznej (oznaczone symbolem A, A+, A++), z wyłącznikami zegarowymi, z termostatami. Urządzenia AGD klasy A pochłaniają 15% więcej prądu niż A+ i nawet do 40% więcej niż A++. W skali roku pozwala to zaoszczędzić 1,5 mld zł w skali Polski.

• Pralkę i zmywarkę włączaj tylko gdy są pełne (oszczędzisz wodę i energię). Obniż nieco temperaturę prania. Równo i starannie rozwieszaj pranie, a będziesz miał mniej prasowania. Nie używaj suszarek bębnowych.

• Regularnie rozmrażaj lodówkę, przed włożeniem jedzenia do lodówki ostudź je. Ustaw lodówkę z daleka od źródeł ciepła. Nie ustawiaj lodówki na najwyższe chłodzenie.

• Nie przegrzewaj mieszkania, przykręć termostat. Średnia temperatura w pokoju powinna wynosić 20-21°C. Zmniejszenie jej o 1°C gwarantuje spadek kosztów ogrzewania o 7%. Odpowiednio ocieplony budynek pozwala zaoszczędzić na opale i redukuje znaczną utratę ciepła, ograniczając emisję dwutlenku węgla. Ogrzewanie grzejnikami elektrycznymi jest najbardziej energochłonną i kosztowną formą utrzymywania temperatury w pomieszczeniach. Regularne odpowietrzanie ogrzewania centralnego oraz czyszczenie otworów wentylacyjnych zmniejsza koszty grzewcze o 10% rocznie.

• Gotuj potrawy pod przykrywką, oszczędzisz nawet do trzy razy więcej energii.

• Kiedy robisz sobie coś ciepłego do picia gotuj tylko tyle wody, ile potrzebujesz.

• Nie zostawiaj urządzeń włączonych na stand-by. Stwierdzono, że tryb gotowości w ciągu roku emituje 75 kg CO2 i pozbawia jedno gospodarstwo domowe 22 zł.

• Nie zostawiaj w kontakcie ładowarki do telefonu (laptopa, golarki, akumulatorków itp.). Wbrew pozorom zużywa ona pewną ilość prądu.

• Gdy wychodzisz z domu lub biura upewnij się, czy wszystkie urządzenia są wyłączone. Wyłączaj monitor komputera gdy nie korzystasz z niego dłużej niż pół godziny, wprowadź komputer w stan hibernacji lub wyłącz go.

• Wymień stary monitor komputerowy na bardziej wydajny energetycznie monitor LCD.

• Kupowanie sprzętu oznaczonego EnergyStar lub TCO Development gwarantuje niższe zużycie energii.

• Zamiast z klimatyzacji korzystaj z wentylatora.

• Korzystaj z tzw. zielonej energii z przyjaznych dla klimatu odnawialnych źródeł.

     Oszczędzaj papier

• Drukuj dwustronnie.

• Wykorzystuj papier zadrukowany jednostronnie do wydruków roboczych lub notatek.

• Wybieraj papier makulaturowy, jego produkcja pochłania ok. 70% mniej energii niż produkcja zwykłego papieru, a dodatkowo oszczędzasz lasy.

• Nie drukuj e-maili i innych niepotrzebnych dokumentów.

• Przechowuj dokumenty w wersji elektronicznej zamiast papierowej.

• Zapisuj zeszyty do końca.

• Korzystaj z papieru toaletowego i ręczników z makulatury.

• Zbieraj makulaturę.

• Zamawiając kserokopie poproś o wykonanie kopii dwustronnych.

     Oszczędzaj wodę

• Pamiętaj, że oszczędność wody to także oszczędność energii.

• Zakręcaj kran kiedy myjesz zęby, bierz prysznic zamiast kąpieli – oszczędzisz wodę i energię potrzebną na jej podgrzanie.

• Napraw kapiące krany.

• Na kranie zamontuj perlator, by zmniejszyć zużycie wody.

• Zainstaluj wodomierz, on skutecznie motywuje do oszczędzania.

• Pralkę i zmywarkę włączaj tylko gdy są pełne (oszczędzisz wodę i energię). Przy niepełnej pralce wybieraj oszczędny program prania.

• Jeśli korzystasz z bojlera, ustaw go tak aby podgrzewał wodę tylko wtedy gdy z niej faktycznie korzystasz (np. rano i wieczorem)

• Jeśli masz ogród, podlewaj go późnym wieczorem lub wcześnie rano gdy jest chłodniej. Dzieki temu parowanie nie będzie tak intensywne, a rośliny wchłoną więcej wody. Rzadziej koś trawnik, wyższa trawa ma dłuższe korzenie i zacienia glebę a dzięki czemu chroni glebę przed utratą wilgoci.

     Wybieraj transport przyjazny środowisku

• W mieście staraj się poruszać pieszo lub rowerem, a nie samochodem, jest to zdrowsze i bardziej ekonomiczne.

• Korzystaj z transportu publicznego.

• Wybieraj podróż pociągiem zamiast samolotem. Samoloty emitują duże ilości CO2 do atmosfery, komunikacja lotnicza stanowi najszybciej rosnące źródło emisji CO2.

• Jeżdżąc samochodem do pracy staraj się zabierać również inne osoby.

• Umiejętne korzystanie z samochodu pozwala na znaczne oszczędności zużycia paliwa – czyli mniejszą emisję CO2: niedopompowane opony to wzrost zużycia paliwa o 5%, jazda pozbawiona gwałtownych hamowań i przyspieszeń redukuje zużycie benzyny nawet o 45%, wyłączenie silnika podczas postoju dłuższego niż 30 sekund pochłania mniej paliwa niż kolejne jego uruchomienie.

• Koniecznie zdejmij z samochodu bagażnik, jeśli z niego nie korzystasz, dzięki temu zaoszczędzisz paliwo. Kupując nowy samochód zwróć uwagę na informacje dotyczące emisji CO2 i zużycia paliwa. Unikaj wielkich, niewydajnych, pochłaniających ogromne ilości paliwa pojazdów.

     Świadomie rób zakupy

• Wybieraj produkty lokalne i sezonowe, dzięki temu ograniczysz energochłonny transport.

• Jedz mniej mięsa lub zostań wegetarianinem. Produkcja mięsa wiąże się z intensywną emisją CO2 i metanu.

• Wybieraj produkty jak najmniej opakowane lub bez opakowania. W miarę możliwości kupuj produkty w opakowaniach wielokrotnego użytku.

• Nie używaj jednorazowych toreb foliowych.

• Kupuj tylko to, co jest ci naprawdę potrzebne. Nie marnuj jedzenia. Kupuj tylko tyle, ile naprawdę potrzebujesz.

• O ile to możliwe kupuj produkty wykonane z surowców wtórnych, ich produkcja pochłania mniej energii.

• Unikaj produktów jednorazowych, wybieraj produkty trwałe i wysokiej jakości, tak aby służyły ci jak najdłużej.

     Ograniczaj powstawanie odpadów i odpowiednio postępuj z odpadami

• Kupuj tak, aby pozostawić jak najmniej śmieci.

• Dziel się z innymi: wymieniaj się książkami, czasopismami, zabawkami, umów się z przyjaciółmi by na zmianę kupować czasopisma, sprzęt typu kosiarka, wiertarka itp. kupuj „na spółę” ze znajomymi.

• Niepotrzebne lecz dobre rzeczy oddaj innym (ubrania, książki, zabawki, meble itp.).

• Segreguj odpady.

• Jeśli masz możliwość, kompostuj odpady organiczne.

• Zabieraj drugie śniadanie w wielorazowym plastikowym pojemniku, zamiast w torebce czy folii aluminiowej.

• Jeśli dostajesz pocztą różnego typu katalogi czy reklamy naklej na skrzynkę informację, że nie chcesz ich otrzymywać, zrezygnuj z subskrypcji katalogów.

     Chroń lasy, sadź drzewa

• Drzewa kumulują dwutlenek węgla, który jest główną przyczyną globalnego ocieplenia. Jedno drzewo w ciągu życia pochłania średnio 750 kg CO2.

• Oszczędzaj papier by uratować drzewa. Zbieraj makulaturę, jedna tona makulatury pozwoli oszczędzić nawet 17 drzew

• Kupując produkty drewniane wybieraj takie, które są oznaczone symbolami FSC i PEFC (www.fsc.org i www.pefc.org), to oznacza, że pochodzą z certyfikowanych dobrze zarządzanych lasów.

Instytut Ochrony Środowiska